We gaan fuseren met één of meerder gemeentes, zo begint het artikel in de Uitgeester van 15 januari 2025.
Voor de raad is het belangrijk dat de toekomstige gemeente waar Uitgeest onderdeel van wordt, moet beschikken over voldoende bestuurskracht, financieel gezond moet zijn om investeringen in Uitgeest mogelijk te maken en beschikt over een duidelijke regionale orientatie.
Dat zijn nogal stevige eisen die Uitgeest stelt en de vraag die daarbij hoort is:
Welke gemeente is vandaag de dag nog financieel gezond?
Uitgeest Lokaal kan aantonen dat er eigenlijk geen enkele gemeente is om mee te fuseren die financieel gezond is.
Enkele voorbeelden:
Heemskerk:
Deze gemeente verwacht over de komende 4 jaar een cumulatief begrotingstekort. Van hoeveel? Dat vragen wij aan de commissie en raadsleden. Wie weet het?
Het is 13,4 miljoen euro (bron AD). Dit komt neer op ongeveer 3 miljoen per jaar. Dit betekend dat Heemskerk zal moeten bezuinigen en een verhoging van de OZB is onvermijdelijk. Onze inwoners zullen dus mee moeten betalen. Of denken de voorstanders van een fusie dat het wel mee zal vallen? Dat is de vraag die Uitgeest Lokaal beantwoord wil zien.
Castricum:
Weet de commissie hoeveel Castricum de komende 4 jaar tekort komt? Ik zal het u vertellen, dat is 13,8 miljoen (bron AD). Vanaf 2026 wordt er een jaarlijks tekort van 4 miljoen euro verwacht. Castricum overweegt om te bezuinigen. Een bezuiniging die zodanig is dat deze alle bevolkingslagen, instellingen en verenigingen zal raken (bron Rodi).
Daarnaast wordt een OZB verhoging overwogen wat na verwachting ruim 500.000,– euro per jaar extra zal opleveren. Gaan we met deze gemeente fuseren dan zullen de Uitgeesters dat in hun portemonnee gaan merken.
Wormerland:
Wormerland heeft een tekort van 2026 van 5,3 miljoen euro zonder extra steun van het Rijk.
Zaanstad:
Vanaf 2026 tekorten die oplopen tot 18,5 miljoen euro (bron De Orkaan).
Alkmaar:
Tekort van 54,8 miljoen de komende 4 jaar.
De vragen die wij aan de commissie stellen n.a.v. de genoemde tekorten zijn:
- Vindt u niet dat Uitgeest beter af is om zelfstandig te blijven?
- En ook in de Buch?
- Of willen we door de hond of de kat gebeten worden? U zegt het maar.
- De Eerste Kamer dringt erop aan om de beloofde monitor (die inzicht moet geven in de verhouding tussen de taken en de middelen van de gemeenten), met spoed te maken. Het zou zomaar kunnen dat de gemeenten toch een verhoging krijgen uit het gemeentefonds. Een fusie is dan niet nodig. Of wil de meerderheid van de raad een fusie er door heen drukken?
Professor Dr. Arno Korsten heeft een nota geschreven over bestuurlijke fusie van gemeenten. Hierin heeft hij 17 argumenten benoemd om tegen een fusie te zijn. Ik noem er een paar, waarvan de eerste is een hele belangrijk is:
- Gemeenten zijn autonoom volgens de grondwet.
Dus waarom zouden gemeentebesturen willen fuseren? Ze zullen alleen fuseren als er echte urgenties zijn en die zijn er niet volgens Uitgeest Lokaal.
Is de commissie dat met ons eens? - Fusie bevorderd het vertrouwen in het gemeentebestuur doorgaans niet. Na een fusie is er niet méér vertrouwen in bestuur en bestuurders dan ervoor.
Is de commissie dat met Uitgeest Lokaal eens? - Een door sommige beoogd voordeel treedt niet op. Fusie leidt doorgaans niet tot belasting verlagingen voor de inwoners. Dat is logisch, want een fusie doet de bestuurlijke ambities alleen maar stijgen en die ambities kosten geld. Is de commissie dat met ons eens?
- Fusies leiden tot rupsje nooit genoeg syndroom. Gemeenten blijven na een fusie alsnog te klein voor bepaalde kwesties maar te groot voor andere. De ene goede schaal bestaat namelijk niet. Fusie is per definitie onvolledig. Na een fusie zullen nieuwe pleidooien voor een volgende fusie volgen. Na de fusie tussen Heemskerk en Uitgeest zal een volgende stap zijn een fusie met Beverwijk en Velsen. Dan zal Uitgeest als kleine kern niet meer meetellen.